Begrafenis

Deze keer niet zo'n vrolijk bericht, maar ik moest het even kwijt.

Afgelopen zaterdag is een van de leden van ons netwerk overleden. I. was officieel nog geen lid van het netwerk, maar ze was wel bijna altijd aanwezig bij de maandelijkse netwerkvergaderingen en bracht dan altijd haar 2 jarige zoontje mee. Ze was heel actief, leergierig en vriendelijk.

Helaas is zij dus afgelopen zaterdag overleden. Tot ieders verbazing heeft ze zichzelf van het leven beroofd. Echt heel erg zielig. Vooral voor de 4 jonge kinderen die ze achterlaat. En voor haar man, die er nu helemaal alleen voorstaat.

CENFOPAR had ruimte beschikbaar gesteld aan de familie. Sinds gisteren lag I. dus opgebaard in een zaaltje van CENFOPAR.

Vanochtend was de maandelijkse netwerkvergadering. Na afloop gingen alle leden van het netwerk naar het zaaltje. Ik bleef in eerste instantie buiten staan, want ik voelde me een beetje ongemakkelijk, maar uiteindelijk werd ik door een collega mee naar binnen genomen.

Ik was verbaasd te zien dat iedereen zat te eten. Schijnbaar is het gebruikelijk om op een begrafenis samen te lunchen. Ik vond het toch een beetje vreemd, aangezien niemand sprak en iedereen naar de kist zat te staren. Na het eten dronk iedereen een glaasje rum.

Na een tijdje stonden er wat mensen op om te spreken en te bidden. Iedereen was heel emotioneel, het was heel plechtig, haar man stond te trillen en ondertussen liepen de twee jongste kinderen lachend en spelend rond, zich totaal niet bewust van het drama dat zich had voltrokken.

Misschien vond ik dat nog wel het ergste, het zien van de kinderen. De twee oudsten hadden heel duidelijk in de gaten wat er was gebeurd, maar tot de twee jongsten was het overduidelijk nog niet doorgedrongen.

Na een tijdje was het tijd de familie te condoleren. Ik heb de kinderen een enorme knuffel gegeven. Ook liepen we even langs de kist. Ik schrok behoorlijk, want er zaten allemaal watten in de mond en neus van I. en haar hele gezicht was opgezwollen.

Op dit moment zijn mijn collega's en wat leden van het netwerk naar de begrafenis, maar ik heb besloten daar niet heen te gaan. Wat een vreemde en vervelende dag.

Ziekjes

Afgelopen week was ik niet helemaal lekker. Ik snotterde wat, had hoofdpijn en was vooral erg moe. En aan het eind van de week kwamen daar helaas de welbekende maag-darm-problemen nog bij. Vrijdag ging het even helemaal niet lekker en kreeg ik net toen we op veldbezoek waren enorme buikpijn. Nou laat ik aan de Peruanen niet graag weten dat ik me niet lekker voel, maar afgelopen vrijdag kon ik er niet onderuit, want het was overduidelijk dat ik er niet helemaal bij was.

En ja hoor, daar kwamen de goedbedoelde adviezen. Terwijl ik er vrij zeker van was dat mijn buikpijn na een toiletbezoek wel over zou zijn moest ik van mijn collega's meteen naar het ziekenhuis. Ik had vast kolieken, of gastritis, of wie weet wat nog meer. Ik was gek als ik geen antibiotica ging halen. De oorzaak van mijn kwaaltje was ook overduidelijk. Ik had namelijk water gedronken na het nuttigen van een koude lunch en iedereen weet toch dat je na een koude lunch geen water mag drinken.

Ik hoorde het maar gelaten aan en probeerde uit te leggen dat wij Nederlanders niet zo snel naar de dokter rennen en medicijnen krijgen voorgeschreven. Maar mijn houding van "het gaat vanzelf weer over" werd toch niet helemaal begrepen.

Het is niet de eerste keer dat ik zoiets meemaak. Vrijwel in alle landen waar ik ben geweest gaat men bij een kuchje al naar de dokter en die dokter is een dokter van niks als hij geen zak vol medicijnen voorschrijft. Toen ik in Vietnam een vreemde reactie kreeg op insectenbeten, volgens de dokter een huidinfectie, kreeg ik meteen antibiotica, iets tegen allergie en een zalfje voorgeschreven (waarvan later bleek dat je het niet mocht gebruiken bij huidinfecties). En mijn la in Cusco ligt nog vol met niet ingenomen (want naar mijn mening te zware) medicijnen voor een vervelende verkoudheid die ik vorig jaar had.

Ach ja, van de ene kant begrijp ik het ook wel, want mensen in dit soort landen, waar ze niet zo'n zorgverzekering hebben als in Nederland en de zorgkosten relatief duur zijn, geldt des te meer dat voorkomen beter is dan genezen. Maar soms vind ik het ook wel een beetje kleinzerig overkomen.

Vervolg noodtoestand

Wie dacht dat de problemen vanwege de regen in Cusco zijn afgelopen heeft het mis. Helaas.

Op zondag 28 februari heeft het dorpje Taray, vlakbij Pisaq, te maken gehad met een enorme overstroming van de Río Quesermayo. Men zegt dat er stroomopwaarts een aardverschuiving heeft plaatsgevonden die het water lange tijd tegenhield. Toen de dam doorbrak kwam de hele watermassa naar beneden. Midden in de nacht bereikte de kolkende modderstroom het dorpje Taray. Een inwoner vertelde dat ze het kabaal hoorden en ongeveer een half uur hadden om te vluchten. Helaas is er toch een gezin van 8 mensen omgekomen en zijn enkele mensen vermist.

Afgelopen zondag zijn Barry en ik, samen met 2 vrienden van ons, naar Taray gereden om de situatie met eigen ogen te bekijken. Wat we daar en onderweg zagen was zeer indrukwekkend en heel erg treurig.

De weg van Cusco naar Pisaq is in ongelofelijk slechte staat. Op verschillende plekken is de weg helemaal weggeslagen, te gevaarlijk geworden of liggen er stenen en bergen modder op.

De weg is.... weg

Aan de voorkant functioneert het winkeltje nog, terwijl de achterkant weg is geslagen door het water

Wat ik met name ook zielig vond is dat het dierenopvangcentrum (waarover ik hier eerder schreef) heel veel schade heeft geleden. Gelukkig zijn alle dieren op tijd gered. Zij verblijven nu in kleine, tijdelijke onderkomens op hoger geleden gebieden. Ik vind het zo sneu voor het centrum. Het is zo'n goed project dat volledig rond moet komen van donaties van bezoekers. Hopelijk betekent dit niet het einde van het centrum.

Na een tijdje kwamen we bij een uitkijkpunt waar je Taray van bovenaf kon zien liggen. Zelfs van ver weg was de schade heel duidelijk te zien. Op de foto's is goed te zien dat bijna het hele dorp onder een dikke laag modder is bedekt.

Taray van bovenaf

Dat kleine riviertje links heeft dus al die schade veroorzaakt

In Taray zelf was de verwoesting nog duidelijker. Als je de schade ziet is het ongelofelijk dat er niet meer mensen zijn omgekomen. Tientallen huizen zijn ingestort, volledig omgeven door modder of staan op het punt van instorten. De inwoners vertelden ons dat we op een gegeven moment 2 meter boven de eigenlijke straat stonden. Overal waren mensen aan het werk om bruikbare spullen uit huizen te halen (fietsen, bestek, knuffels, kasten, dakpannen, raamkozijnen) of om de rotzooi op te ruimen. Het voelde een beetje fout om daar rond te lopen en foto's te maken. Ik voelde me een hele foute ramptoerist.

Het centrale plein van Taray met een dikke laag modder

Mensen proberen hun huis gecontroleerd te laten instorten zodat ze de dakpannen eraf kunnen halen

Barry praat met een jongen die probeert zijn fiets onder het puin vandaan te halen

Helaas zijn er ook heel veel dieren omgekomen bij de ramp

Huis omgeven door de modder

Overal zijn mensen bezig met puinruimen

Het Rode Kruis komt te hulp

Na Taray besloten we via een andere weg naar Cusco te rijden. Vlak na Pisaq kwamen we ineens een enorme wegversperring tegen. Over tientallen meters was de berg naar beneden gekomen en had de weg bedekt met stenen. Gelukkig was er al een kleine doorgang gecreëerd.

Een enorme aardverschuiving blokkeert de weg

Uiteindelijk kwamen we aan in Huacarpay, een dorpje dat weken geleden, toen ik ook over de situatie schreef, al enorme schade had opgelopen. Het dorp ligt aan een meer dat enorm buiten haar oevers is getreden. De situatie is nog niks verbeterd, sterker nog, het water is weer gestegen. Het hele dorp staat onder water en als gevolg is ook hier bijna elk huis ingestort of onbewoonbaar geworden. De mensen wonen nu in een tijdelijk tentenkamp. Ontzettend triest om te zien.

Overal zagen we dat de noodhulp op zich best goed geregeld is. Het rode kruis kwam hulppakketten brengen in Taray, er zijn tentenkampen en er zijn overal groepen mensen aan het werk om de rotzooi op te ruimen. De vraag is of de mensen over een aantal weken nog steeds hulp krijgen. Daar bestaan grote twijfels over. Laten we hopen dat deze mensen niet in de steek worden gelaten.

Lees ook eens dit artikel over de basisschool in Huacarpay, die net een nationale prijs hadden gewonnen vanwege hun aandacht en inzet voor het milieu en klimaatverandering.