Cavia's en Kaas

Op dit moment zijn 17 Nederlandse studenten van verschillende middelbare scholen voor 6 dagen op bezoek bij de middelbare school van Patacancha. Barry is gedurende deze 6 dagen een van de begeleiders en vertalers. Ik ben afgelopen weekend en maandag op bezoek geweest en heb ook meegeholpen waar ik kon.

Samen pauzeren en thee drinken

Op zaterdag hebben de jongeren in groepjes de huizen van enkele leerlingen van de middelbare school in Patacancha bezocht. Ze waren erg onder de indruk. Ten eerste moesten sommigen behoorlijk ver lopen (en dat op grote hoogte), vervolgens kregen ze vreemde dingen te eten (soep met ingewanden, gedroogde aardappels en cavia, ieehhh!) en tenslotte ervoeren ze hoe zwaar het werk op het land is voor de mensen in deze streek. ’s Avonds hadden we een filmavond. Allereerst werd er een algemeen filmpje over Nederland getoond en vervolgens 3 filmpjes die de Nederlandse leerlingen zelf hadden gemaakt. Heel erg leuk om te zien!

Voetballen verbroedert

De zondag stond in het teken van identiteit en interculturaliteit. De dag begon met een religieuze ceremonie door de Patacanchinos: een betaling aan Moeder Aarde.

Betaling aan Moeder Aarde

Vervolgens waren de Nederlanders aan de beurt. Omdat niet iedereen in de groep religieus was hadden de Nederlanders zelf een ceremonie bedacht die voor iedereen betekenis had. Het uitgangspunt was het Nederlandse gezegde “iedereen moet zijn steentje bijdragen”. We gingen met zijn allen in een cirkel staan en vervolgens kreeg iedereen een steentje. Een voor een legden we het steentje in het midden van de cirkel en zeiden we waar wij ons steentje aan wilden bijdragen. Er werden steentjes bijgedragen aan de gezondheid van de familie, aan een tolerantere wereld, aan een wereld zonder honger, aan meer respect voor de natuur, etc. Het was erg mooi.

Iemand uit Patacancha "draagt zijn steentje bij"

Na de ceremonies werd er in groepjes nagepraat. Over en weer werden er vragen gesteld over elkaars ceremonies. Zo wilden de Patacanchinos weten of die blauwe glazen steentjes in Nederland op de grond liggen, waarom enkele meiden moesten huilen tijdens de ceremonie (voor hen is het heel onbegrijpelijk om in het openbaar je gevoelens te tonen) en of wij in de Apus (berggoden) geloven. De Nederlanders op hun beurt wilden bijvoorbeeld weten wanneer de Betaling aan Moeder Aarde wordt gedaan, waarom, of iedereen het kan doen en waarom we wijn op de grond moesten sprenkelen. Erg interessant.

Nabespreking van de ceremonies

’s Middags gaven de Nederlandse studenten een presentatie over de verschillende bevolkingsgroepen die in Nederland leven (autochtonen en allochtonen). De wenkbrauwen van de jongeren uit Patacancha werden even gefronst bij een foto van een Turks badhuis. Verder werd er ingegaan op de verschillende achterstanden die allochtonen in ons land hebben en op vooroordelen.

Achterstanden uitbeelden

De laatste activiteit van de dag ging over identiteit en elkaar leren kennen. In groepjes van twee moesten de jongeren elkaar interviewen. Allereerst werden in de groep de vragen bedacht. Natuurlijk vonden zowel de jongeren uit Nederland als Patacancha de vraag “of je een vriendje/vriendinnetje hebt” erg belangrijk. Het idee was dat enkele tweetallen hun interview zouden presenteren, maar telkens als een paar klaar was met presenteren stond het volgende enthousiaste tweetal al weer klaar, met als gevolg dat uiteindelijk iedereen zijn interview gepresenteerd heeft. Vooral de vraag “wat zijn je hobby’s” leverde opmerkelijke antwoorden op. Waar de Nederlanders antwoorden gaven als winkelen, muziek luisteren en computeren, antwoordden de Patacanchinos mijn moeder helpen met het huishouden, op het land werken en voor de dieren zorgen. Een interessant leermoment. Hobby’s bestaan voor mensen uit de bergdorpen eigenlijk niet. Zelfs de kinderen zijn eigenlijk buiten school altijd aan het werk.

Thomas (NL) en Daniel (Patacancha) delen de uitkomsten van hun interviews

Gisteren hebben de Nederlandse studenten lessen gevolgd op de middelbare school van Patacancha. In de middag werd daarover nagepraat. Walter, oprichter van Stiching HoPe, de stichting die de middelbare school heeft opgezet, vertelde volop over de situatie zoals die nu is en zoals die vroeger was. Schrijnende verhalen passeerden de revue. Zoals leraren die vroeger een aanstelling voor het leven kregen en niet eens ontslagen werden als ze leerlingen verkrachten, of leraren die nooit op kwamen dagen of altijd dronken waren, leraren die met een megafoon en stok voor de klas stonden om boven het lawaai van de leerlingen uit te schreeuwen en af en toe een tik uit te delen, dorpen waar niet eens compleet basisonderwijs werd gegeven laat staan middelbaar onderwijs, een leraar die een (goed) antwoord fout rekende omdat de leerling hem niet exact geciteerd had. Heel erg indrukwekkend om te horen. En mooi om te beseffen dat HoPe ervoor heeft gezorgd dat er zo veel verbeterd is: er zijn tientallen scholen gebouwd, van kleuterscholen en basisscholen tot middelbare scholen, er zijn lesmateriaal en nieuwe, innovatieve lesprogramma’s ontwikkeld, leraren worden bijgeschoold, etc. Niet voor niks wordt de middelbare school in Patacancha als hét voorbeeld beschouwd van hoe middelbaar onderwijs in de bergdorpen van de Andes zou moeten zijn.

Kleine Alfredo (zoon van de kok) wordt ook bij de uitwisseling betrokken

Later op de middag gaven de leerlingen uit Patacancha een presentatie over discriminatie en vooroordelen. Door middel van theater werden verschillende discriminerende situaties uitgebeeld. Er werd hard gelachen om de sketches, maar helaas werd er niks overdreven en zijn veel van de discriminerende situaties voor de indianen in de hooglanden dagelijkse realiteit. De presentatie werd ondersteund door een PowerPoint presentatie. De jongeren uit Patacancha vertelden dat mensen uit de stad vaak denken dat ze dom zijn en niet met computers overweg kunnen. “Let’s prove them wrong” moeten ze hebben gedacht.

Altijd leuk

Maandagavond heb ik de groep gedag gezegd en ben ik weer vertrokken naar Urubamba. Van tevoren wist ik eigenlijk niet zo goed wat ik van zo’n uitwisselingsbezoek moest verwachten, maar ik was zeer aangenaam verrast. Ik heb echt 3 ontzettend leuke dagen gehad. Het was niet alleen voor hen, maar ook voor mij een leuke, indrukwekkende, waardevolle en interessante ervaring. Ik werd soms zelfs een beetje emotioneel. Op het moment zelf wist ik niet zo goed waarom, maar achteraf gezien denk ik dat het kwam doordat ik me realiseerde hoe zeer ik Peru met haar prachtige natuur, mensen en cultuur zal gaan missen als ik over 3 maanden hier klaar ben.

Wie meer wil weten over het uitwisselingsproject Going Global van Edukans zie hier.

Overlast in Urubamba

Het regenseizoen is nog maar net begonnen, maar de eerste kleine ramp heeft zich al voltrokken. Vannacht is een enorme modderstroom door de hoofdstraat van Urubamba getrokken. Resultaat: een dikke laag modder en vele stenen op de weg, ondergelopen winkels, restaurants en huizen en veel schade aan de pas vernieuwde weg. Gelukkig zijn er, zo ver ik weet, geen doden of gewonden gevallen.

Dit kleine stroompje is vannacht (1 a.m.) behoorlijk buiten zijn oevers getreden. De helft van de weg is weggeslagen.


Videofilmpje van de situatie om 3 uur vanmiddag. Zoals je ziet liggen overal enorme stenen en stroomt het water nog steeds door de straat.

Het water heeft enorme stenen meegenomen. De een na de andere vrachtwagen wordt gevuld met de stenen die nu in de hoofdstraat (en zijstraten) liggen.

Mensen proberen de stoep puinvrij te maken.

Dweilen met de kraan open (letterlijk).

Met bulldozers wordt geprobeerd de modder richting de rivier te duwen.

Filmpje van de situatie onderaan de hoofdstraat.

Kapotte middenberm (was pas aangelegd).

De situatie bij de benzinepomp onderaan de hoofdweg. Links stroomt de rivier waar men de modder naar probeert af te voeren, niet makkelijk aangezien er ook veel doorgaand verkeer over de weg moet.

Lekker op blote voeten door de modder lopen; had ik beter ook kunnen doen.

Zandzakken voor de deur leggen voor als het vanavond weer mocht gaan regenen.

Fietsen

Een belangrijk onderdeel van mijn werk is het uitproberen van toeristische tourtjes die ons netwerk aanbiedt of wil aanbieden. De leden van ons netwerk hebben vaak echt geen idee wat toeristen leuk vinden, wat voor comfort ze eisen, wat ze aankunnen, hoe lang een bepaalde afstand voor toeristen lopen is, etc. En dus kom ik als proeftoerist de producten uitproberen. Ik bekijk of de tours haalbaar zijn en of ze wel interessant genoeg zijn. Daarnaast evalueer ik hoe de leden van ons netwerk mij als proeftoerist behandelen. Zijn ze vriendelijk, stellen ze zichzelf voor, zijn ze op tijd, etc. En tenslotte maak ik meestal van de gelegenheid gebruik om foto's te maken voor promotiemateriaal.

Een tijdje terug stond er een fietstocht op het programma. Nou moet ik eerlijk bekennen echt geen fan te zijn van mountainbiken. Bergop vind ik te vermoeiend en bergaf te eng. De bedoeling was van Cuyo Chico naar Huayllabamba te fietsen, een afstand van, naar achteraf bleek, ruim 50 kilometer over heuvelachtig terrein.

Om half 7 's ochtends werd ik opgebeld door Amilcar, onze gids. Hij kon geen vervoer krijgen voor de fietsen. Ineens bleek het vervoer voor de fietsen wel heel erg duur te zijn. Aandachtspunt nummer 1 was binnen. Het feit dat Amilcar geen beltegoed had en ik hem dus de hele tijd terug moest bellen was meteen aandachtspunt nummer 2. Bij echte toeristen kun je het natuurlijk niet maken om geen beltegoed te hebben.

Maar goed, het nieuwe plan was de route in omgekeerde volgorde te doen, want de fietsen stonden nog in Huayllabamba. Gelukkig stond Amilcar op de afgesproken tijd en afgesproken plek te wachten. Iets wat helaas lang niet altijd zo is. Punctualiteit blijft moeilijk voor Peruanen.

De fietstocht begon goed. De omgeving was mooi. We fietsten langs de oevers van de rivier, langs akkers, dorpjes en haciendas. Er was veel begroeiing en schaduw.

Nog fris en fruitig

We passeren een hacienda. Even een promotiefoto maken

Na een tijdje begon ik toch wel pijn te krijgen in mijn nek, schouders en bips. Helaas hadden we niet zo'n zeembroek aan, dus na nog een tijdje deed mijn zitvlak zo zeer dat ik nauwelijks nog op het zadel kon zitten. Na ongeveer 2,5 uur fietsen kwamen we aan in Calca. Ik kon niet meer, maar helaas waren we pas ongeveer halverwege de route.

Ik en Amilcar fietsen langs de rivier

Toen Amilcar voorstelde om een andere dag verder te gaan kon ik alleen maar denken: "Nee, ik wil niet nog een keer moeten fietsen!!". We besloten daarom maar door te fietsen om het maar gehad te hebben. Vanaf Calca was de route echter helemaal niet meer leuk. We fietsten over open vlaktes, in de volle zon. De rivier was nergens te zien en er was ook geen begroeiing of leuke bezienswaardigheden langs de route. Tot overmaat van ramp waaide het ook nog heel hard waardoor we voortdurend aan het stofhappen waren.

Hier zie ik het al iets minder zitten

Bij Lamay aangekomen (na ongeveer 32 kilometer) kon ik echt niet meer verder. Barry en Amilcar hadden het inmiddels ook wel gezien. En gelukkig zag Amilcar ook wel in dat dit deel van de route niet aantrekkelijk was en dat de complete route veel te lang was.

Lachen als een boer met kiespijn

Wat ben ik blij dat we de route hebben uitgeprobeerd voordat echte toeristen deze route hebben gefietst, want dat zou echt een regelrechte ramp zijn geworden. Zo zie je maar dat dit soort bezoekjes naast leuk (bueno, in dit geval dus niet echt), ook ontzettend belangrijk en leerzaam zijn.

Verkiezingen

Afgelopen zondag moesten de Peruanen naar de stembus. Niet om een nieuwe president of regering te kiezen, wel voor 5 andere zaken. Men moest een nieuwe burgemeester kiezen en verder nieuwe voorzitters van respectievelijk het district, de provincie en het departement. En tenslotte was er ook nog een referendum. Lekker overzichtelijk.

Om het nog overzichtelijker te maken waren er ontelbaar veel partijen. Ik had het idee dat zo'n beetje iedereen wel lid was van een partij en kandidaat was voor de gemeenteraad. Echt ongelofelijk hoe lang de lijsten met kandidaten wel niet waren.

In de aanloop naar de verkiezingen voerden de verschillende partijen campagne. En dat ging er wel iets anders aan toe dan in Nederland. In plaats van netjes een poster te plakken op het door de gemeente daarvoor aangewezen bord werd zo'n beetje elke muur beschilderd met slogans, namen van verkiesbare personen en logo's. Zelfs in de verste uithoeken werd op deze manier campagne gevoerd. De verkiezingen zijn nu voorbij, maar al die muurschilderingen blijven natuurlijk nog wel even zitten. Waarschijnlijk worden ze binnenkort overgeschilderd voor de presidentsverkiezingen die volgend jaar worden gehouden.

Honorato "voor de veeteelt"

In de laatste weken van de verkiezingen reden er ook regelmatig verkiezingscaravanen door de dorpen, lange stoeten van busjes, motortaxi's en vrachtwagens volgepakt met mensen die als een dolle met vlaggetjes zwaaiden. Het leek soms meer op een groep voetbalsupporters.
Meestal bestonden de vlaggenzwaaiende mensen uit arme boeren en ik heb me dan ook meer dan eens afgevraagd of deze mensen misschien betaald werden om met een vlaggetje te zwaaien en het vlaggen zwaaien voor hen in verkiezingstijd misschien wel een aantrekkelijk baantje was.

Vrachtwagen vol met vlaggenzwaaiende mensen

Een groep (betaalde?) aanhangers

Aangezien er nog steeds veel mensen in Peru zijn die niet kunnen lezen heeft elke politieke partij ook een logo, dat ook aangegeven staat op de stembiljetten. Overal kan je op de muren de logo's zien met een kruis erdoor en de tekst "marca así" (markeer zo). Sommige logo's staan wel ergens voor, maar er is bijvoorbeeld ook een partij met een voetbal als logo.

Partij APU gebruikt een afbeelding van een voetbal als logo

Stemmen is in Peru verplicht. Als je niet stemt krijg je een behoorlijke boete (ik geloof iets van 50 euro) en je wordt geregistreerd waardoor je na de verkiezingen niet wordt geholpen bij ambtelijke formaliteiten als het aanvragen van een rijbewijs. Zo kan het gebeuren dat een vrouw in het noorden van Peru een kind ter wereld heeft gebracht terwijl ze in de rij stond te wachten om te gaan stemmen omdat ze niet naar het ziekenhuis durfde te gaan uit angst voor de boete.

Ik vraag me trouwens af hoe mensen beslissen op wie ze stemmen. Zouden ze echt debatten volgen? Stemmen op iemand die ze kennen? Of simpelweg omdat die persoon uit hetzelfde dorp komt? Geen idee.

Dat mensen vreemd kunnen stemmen is me echter wel duidelijk geworden. Een paar maanden geleden moest de burgemeester van Urubamba opstappen omdat hij beschuldigd was van corruptie en vriendjespolitiek. En laat nou diezelfde burgemeester een paar maanden later met een grote meerderheid worden herkozen!! Het is al vaker tegen me gezegd, maar nu ben ook ik overtuigd, Peruanen leren inderdaad maar moeilijk van hun fouten.