De Peruaanse griep?

Net als in Nederland is de Mexicaanse griep in Peru een belangrijk onderwerp van het nieuws. Elke dag staat er wel een bericht in de krant en er worden vele minuten van het journaal aan gewijd. Inmiddels zijn er 41 bevestigde gevallen, niemand is er nog aan overleden. Overtrokken? Misschien niet, de Mexicaanse griep is immers een gevaar voor de volksgezondheid. Maar het is wel wrang als je beseft dat er in de media nauwelijks wordt gerept over de inmiddels 133 kinderen die zijn overleden aan de gewone griep en longontsteking als gevolg van de enorme kou in de hooglanden.

Elk jaar rond deze tijd daalt de temperatuur in de hooglanden. Overdag schijnt de zon fel en kan het zomers warm worden, maar 's avonds daalt de temperatuur aanzienlijk. Inmiddels zijn in de hooglanden van Cusco, Puno en Arequipa temperaturen gemeten van tussen de -15 en -20 graden. En het Peruaanse winterseizoen is pas net begonnen!

Nou is een nachtelijke temperatuur van -15 graden niet zo erg als je lekker onder je dekbed ligt in een kamer met centrale verwarming en dubbele beglazing. Maar deze mensen wonen in lemen huisjes, met slecht sluitende deuren en ramen en uiteraard geen verwarming. De plaatjes van jongens en meisjes in traditionele kleding zien er natuurlijk mooi uit, maar geven ook meteen weer dat de kinderen totaal niet gekleed zijn op de kou. Het dragen van sandalen, rokken en vestjes in plaats van schoenen, broeken en winterjassen is eerder regel dan uitzondering. Op de foto's van hun schattige gezichtjes is duidelijk te zien wat de kou met hen doet: korsten op de wangen en neuzen vol met snot.

Meisje gekleed in vestje, rok (gelukkig met maillot eronder) en sandalen

Korstjes op de wangen en snot in de neus door de kou

In Nederland ga je niet zo snel dood aan griep of longontsteking. Mensen die in ons land, of welk anders Westers land dan ook, sterven aan dit soort ziektes hebben vaak al onderliggende gezondheidsproblemen. En dat is precies wat er met deze kinderen ook aan de hand is. De mensen die in de hooglanden wonen behoren tot de armsten van Peru. Veel kinderen zijn chronisch ondervoed en hebben daardoor een zwak immuunsysteem. Een griepje is dan al snel fataal. Daar komt nog bij dat men geen geld heeft om naar een dokter te gaan. Besluiten om naar een dokter te gaan gebeurt meestal pas als de situatie echt ernstig is en dan is het vaak al te laat.

Nu is de kou, hoewel dit jaar wellicht iets ernstiger dan andere jaren, een seizoensverschijnsel, dus je zou denken en verwachten dat de Peruaanse regering erop voorbereid is en voorzorgsmaatregelen neemt. Dat zou je inderdaad denken, maar niets is minder waar. De afgelopen vier jaar is het sterftecijfer van kinderen door de kou alleen maar toegenomen. Voor de regio Puno waren dit jaar 12.000 vaccins voor longontsteking en 4.000 griepprikken voor kinderen beschikbaar gesteld, maar slechts 10% daarvan is gebruikt. Veel mensen hebben nog altijd nauwelijks toegang tot gezondheidsvoorzieningen, simpelweg omdat ze te afgelegen wonen. Bovendien zijn de gezondheidscentra in de hooglanden van Peru van zeer slechte kwaliteit. Vaak beschikken ze maar over enkele gezondheidswerkers en hebben ze een gebrek aan bijna alles. Veel van de centra kunnen een simpele longontsteking niet eens behandelen.

Ondertussen zijn in het land inzamelingsacties van geld en kleren opgestart. Hoewel het natuurlijk goede initiatieven zijn hebben de mensen in de hooglanden geen baat bij jaarlijkse noodhulp in de vorm van kleren en dekens. Waar de mensen echt behoefte aan hebben is een structurele verbetering van de gezondheidszorg en preventie maatregelen!

Dit verhaal is illustratief voor de structurele armoede en uitsluiting van de inheemse Andes bevolking en waar dat toe leidt. Of, zoals een Peruaanse blogger schrijft: "In the end, what kills the most in this country, are not diseases, it is indifference".

Voor meer informatie zie hier (in het Engels).

Ik wil er trouwens even bij zeggen dat het hier echt gaat over de hooglanden (gebieden van rond en boven de 4.000 m). In Cusco is het 's avonds ook koud, maar gelukkig vriest het nog niet. En in Urubamba, dat een stuk lager en in een vallei ligt, is het helemaal niet zo koud.