Bloedbad in de Peruaanse Amazone

In de Peruaanse Amazone zijn al wekenlang meer dan 30.000 inheemse mensen in opstand tegen de regering. Een vreedzame opstand welteverstaan. Tot afgelopen vrijdagochtend…

Toen besloot de Peruaanse regering namelijk dat het maar eens afgelopen moest zijn met de stakingen en wegblokkades. Helaas is de politie in Peru niet zo vreedzaam als de inheemse demonstranten. Met harde hand, dat wil zeggen door te schieten op de demonstranten, zijn de wegen ontruimd, met als gevolg tientallen doden. Het officiële dodenaantal is niet bekend; verschillende bronnen spreken elkaar wat dat betreft tegen, uiteraard afhankelijk van hun standpunt in het conflict. Vlak na de confrontatie tussen de politie en de demonstranten meldde de regering dat er 9 heldhaftige politieagenten waren gestorven en slechts 3 demonstranten. Later werd gesproken over 22 gesneuvelde agenten en 9 burgerslachtoffers. Het lijkt alsof de regering (en de officiële media!) de situatie rooskleuriger wil laten lijken dan hij is, want vanuit het gebied zelf kwamen al snel berichten over veel meer burgerslachtoffers. Minstens 25 inheemsen zouden zijn gedood en later op de dag werd door sommige bronnen zelfs gesproken over 40-84 doden. Daarnaast zijn er meer dan honderd gewonden, waaronder minstens 3 kinderen met schotwonden. Het ziekenhuis van Bagua (de plaats van de confrontatie) is inmiddels gesloten omdat ze de stroom gewonden niet meer aankan.

Ooggetuigenverslagen (waaronder het verslag van 2 Belgische vrijwilligers die toevallig ter plekke waren) doet vermoeden dat de politie vanuit helikopters gericht op de menigte demonstranten heeft geschoten. Een medewerker van Amazone Watch meldt dat op radiofragmenten van de politie te horen is dat het bevel wordt gegeven "shoot the dogs in the head". De politie zegt dat de inheemsen begonnen met schieten en het hun taak is de orde te herstellen. Leiders van de inheemse bevolkingsgroepen spreken dit tegen en zeggen dat de demonstranten slechts gewapend waren met hun traditionele speren. Waarschijnlijk klopt dat verhaal ook niet helemaal, want er zijn wel degelijk ook agenten neergeschoten. Feit blijft dat er buitensporig veel geweld is gebruikt door de Peruaanse oproerpolitie, wat uitermate verwerpelijk is. Ook zijn er geruchten dat de politie lijken van inheemsen in de rivier dumpt, verbrandt of meeneemt om het dodenaantal te drukken. Meer dan 70 demonstranten zijn gearresteerd, waaronder verschillende minderjarigen volgens Amnesty International. Voor hun lot wordt gevreesd, omdat niemand weet waar ze zijn. Op dit moment is het geweld gestopt, maar de situatie is gespannen. In het gehele departement Chachapoyas geldt op dit moment de noodtoestand.

De leider van de inheemse bevolkingsgroepen Alberto Pizango was in Lima op het moment van de confrontatie. Direct na het bloedbad heeft hij een persconferentie gegeven waarin hij president Alan Garcia en zijn regering beschuldigt van genocide. Vrijwel meteen werd er een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Pizango. Hij wordt beschuldigd van het aanzetten tot geweld, samenzwering en rebellie. Pizango heeft volgens Amazone Watch echter nooit geweld nagestreeft en er juist altijd voor gezorgd dat de verschillende inheemse bevolkingsgroepen samen een vreedzaam protest voerden. Pizango heeft inmiddels zijn toevlucht gezocht tot de Nicaraguaanse ambassade die hem asiel heeft verleend.

De inzet van het conflict is een aantal decreten (nooit goedgekeurd door het congres) die het de regering makkelijker maakt stukken regenwoud te verkopen aan multinationale bedrijven zonder daarvoor de inheemse bevolking te raadplegen. Deze decreten vormen onderdeel van het Vrijhandelsverdrag dat Peru vorig jaar heeft gesloten met de VS. De decreten druisen echter in tegen de Peruaanse grondwet waarin staat dat inheemse bevolkingsgroepen inspraak horen te hebben in beslissingen omtrent hun woon- en leefgebied. Ook ILO verdrag 169 en de Verklaring van Inheemse Volkeren van de Verenigde Naties, beide onderschreven door de Peruaanse regering, erkennen dit recht van inheemsen. De inheemse bevolkingsgroepen willen dan ook dat deze decreten worden teruggedraaid.

President Alan Garcia, een enorme voorstander van vrije handel, wil hier echter niks van weten en rechtvaardigt het optreden van de politie door te zeggen dat "de demonstranten niet moeten denken dat de Amazone van een stelletje inheemsen is; de Amazone is van alle Peruanen" en dat "40.000 inheemsen niet het recht hebben 28 miljoen Peruanen toegang tot hun land te ontzeggen; doen ze dat wel dan zal Peru verworden tot een achtergesteld, primitief land". Hij vergeet alleen even dat de Amazone niet verkocht wordt aan Peruanen, maar aan buitenlandse investeerders die erg rijk gaan worden van alle olie, gas en mineralen die ze daar gaan ontginnen en die daarnaast waarschijnlijk, net als vrijwel alle mijnen in Peru, het milieu gaan vervuilen. Garcia stelt daarnaast dat er sprake is van een complot tegen zijn regering waar de linkse presidenten Hugo Chavez van Venezuela en Evo Morales van Bolivia bij betrokken zouden zijn.

Tientallen organisaties uit binnen- en buitenland hebben inmiddels hun bezorgdheid geuit over het buitensporige geweld van de Peruaanse politie en roepen op tot een stop van het geweld, het respecteren van de mensenrechten, een onafhankelijk onderzoek naar het bloedbad, het straffen van de schuldigen en een dialoog tussen de regering en de inheemsen.

Ik kan me enorm opwinden over dit soort situaties. Het is zo frustrerend en oneerlijk. Net als mijn vorige verhaal over de kinderen die de Peruaanse regering letterlijk in de kou laat staan toont ook dit verhaal weer hoezeer de centrale regering en elite in Lima ontvreemd is van de rest van het land. Ze gaan letterlijk over lijken.

Hieronder volgt een uitermate helder en compleet beeldverslag in het Engels over de confrontatie en de achtergronden van het conflict:

Voor foto's van de confrontatie (genomen door de Vlaamse vrijwilligers) klik hier. Let op: sommige beelden zijn schokkend.

En wil je iets doen tegen al dit onrecht (en dat wil je natuurlijk na het lezen van dit verhaal) schrijf dan een brief aan president Alan Garcia. Onderteken simpelweg de voorbeeldbrief op de website van Amazone Watch. Zie hier.