Een van de problemen van community based tourism is het in de markt zetten van de producten. Families die besluiten een toeristisch bedrijfje op te zetten investeren daar vaak relatief veel tijd en geld in, ze volgen allerlei trainingen, bouwen kamers voor toeristen, kopen serviesgoed om eten te serveren en richtten hun werkplaats zo in dat ze toeristen kunnen ontvangen voor het geven van demonstraties. En dan???? Maar al te vaak hebben community based tourism projecten vervolgens de grootste moeite toeristen te "vinden". Het komt regelmatig voor dat een gemeenschap beschikt over prachtige voorzieningen, maar dat er geen toerist te bekennen is.
Hoe zorg je er als lokale familie of gemeenschap voor dat toeristen je weten te vinden? Die vraag wordt me regelmatig gesteld. En is niet makkelijk te beantwoorden. Er bestaat helaas geen toverformule om toeristen aan te trekken. Ook al zouden veel lokale families dat wel willen en heb ik de indruk dat enkele dat ook verwachten.
Belangrijke voorwaarden voor succes zijn de aantrekkelijkheid en toegankelijkheid van het project. Helaas wordt toerisme, vooral in arme toeristische landen als Peru, iets te vaak als dé oplossing gezien voor alle problemen. Niet zelden worden toeristische projecten opgestart in gebieden die eigenlijk weinig toeristisch potentieel hebben. Men begint gewoon met het bouwen van voorzieningen en komt er vervolgens achter dat toeristen helemaal niet geïnteresseerd zijn in het project. Erg jammer natuurlijk, met name voor de lokale mensen, die maar al te vaak door buitenstaanders lekker worden gemaakt met het vooruitzicht op verbetering van de leefsituatie als gevolg van toeristische ontwikkeling en die hun geïnvesteerde tijd en geld kwijt zijn.
Ik ben er van overtuigd dat onze projecten wel degelijk toeristisch potentieel hebben. Ze liggen in een gebied met ontzettend veel toeristische attracties, bieden kwalitatief goede producten aan en zijn goed bereikbaar. Maar ook voor ons is het moeilijk toeristen aan te trekken. Een van de strategieën is te proberen overeenkomsten te sluiten met (internationale) tour operators, bij voorkeur met tour operators die zich inzetten voor duurzaam en verantwoord toerisme. Werken met tour operators heeft verschillende voordelen. Zo is het project min of meer zeker van een vaste stroom toeristen per jaar en als met de juiste tour operators wordt samengewerkt kan men er van uit gaan dat het juiste type toeristen komt (zij die oprecht geïnteresseerd zijn in duurzaamheid en contact met lokale mensen).
Samenwerking met tour operators komt echter niet zo maar tot stand. Om verschillende redenen is het soms erg moeilijk tour operators voor community based tourism projecten te interesseren. En al zijn tour operators geïnteresseerd, dan nog gaan ze niet zo maar met je in zee. Meestal vinden er eerst een aantal proefbezoeken plaats om de kwaliteit en aantrekkelijkheid van het project te evalueren.
Vorige week zondag vond zo'n proefbezoek plaats in Chichubamba. Een Nederlandse tour operator is namelijk aan het overwegen een of meerdere van onze projecten op te nemen in hun reisprogramma. Chichubamba was het eerste project dat de tour operator besloot te bezoeken. Ik was doodnerveus. Elke keer dat ik met de presidente van de agrotoerisme associatie sprak benadrukte ik dat ze hun uiterste best moesten doen omdat dit bezoek eventueel kon resulteren in vervolgbezoeken. Ik besloot zelf mee te gaan om het bezoek te evalueren. Samen met zeven toeristen en de reisleidster bezocht ik de koffie, chocola en keramiek demonstraties. Gelukkig ging alles helemaal goed. De toeristen en de reisleidster waren erg enthousiast. Met name het huiselijke, familiaire aspect van het bezoek werd gewaardeerd. Men vond het leuk echt bij de mensen thuis te zijn en te weten dat het geld goed terecht komt. Een last viel van mijn schouders en fluitend liep ik naar huis. Alle moeite was niet voor niks geweest. We zijn weer een stapje dichterbij een eventuele samenwerking met de Nederlandse tour operator. Binnenkort volgen er hoogstwaarschijnlijk nog enkele van dit soort proefbezoeken. Hopelijk gaat het dan net zo goed. En wie weet worden enkele van onze projecten uiteindelijk opgenomen in het reisprogramma.